بررسی حساسیت بذر ارقام‌ نخود (Cicer arietinum L.)به صدمات مکانیکی

صدمات مکانیکی ناشی از ضربه بر روی دانه (بذر) محصولات کشاورزی که در طی برداشت، انتقال و دیگر فرآیندها رخ می‌دهد، موجب کاهش کیفیت آنها و افزایش ضایعات می‌گردد. صدماتی که در اثر ضربه به بذر وارد می‌شود، باعث کاهش قابلیت نگهداری، کاهش درصد جوانه زنی و قدرت رویشی بذر و در نتیجه کاهش عملکرد محصول می‌شود. صدمات وارده به بذر نخود (شکستگی و کاهش درصد جوانه زنی) در اثر ضربه، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد مطالعه قرارگرفت. تیمارهای مستقل شامل رقم نخود (آرمان، هاشم، Bivanij، ‌ILC482 و Filip93-93) و سرعت ضربه (10، 20 و m/s30) بود. نتایج نشان داد که تاثیر رقم و سرعت ضربه برروی صدمات وارده به بذرها معنی‌دار است (در سطح 1%). با افزایش سرعت ضربه از 10 بهm/s 30 صدمات وارده به بذر همه رقم‌های مورد مطالعه از 79/17 به 57/87% (61/72% شکستگی و 96/14% کاهش جوانه زنی)، افزایش یافته است. صدمات وارده به بذرها در اثر ضربه به صورت شکستگی بیشتر از صدمه ناشی از کاهش جوانه زنی، بخصوص در سرعت‌های بالاتر از m/s10 بود. در بین رقم‌های مورد مطالعه، بذر رقم Filip93-93، دارای بیشترین حساسیت از لحاظ کل صدمات بود (مجموع شکستگی و کاهش درصد جوانه زنی) و میزان صدمات وارده به آن 81/63% بود (72/48% شکستگی و 09/15% کاهش جوانه زنی) و رقم آرمان دارای کمترین میزان صدمات بود (47/35% شکستگی و 66/11% کاهش جوانه زنی).